Szutest’ten Kalitesiz Belgelendirme Uyarısı: ‘Sektörün Ayağına Sıkılmış Kurşun’
Szutest Uygunluk Değerlendirme Kurumu Asansör Departman Yöneticisi Erman Balcı, mali kaygılar yüzünden yapılan kalitesiz belgelendirmelerin asansör sektörünün ayağına sıkılmış bir kurşun olduğunu söyledi, “Bu süreç bizim sürekli gerilememize sebep oluyor” uyarısı yaptı.
HABER ASANSÖRÜ (İSTANBUL)—Szutest Uygunluk Değerlendirme Kurumu Asansör Departman Yöneticisi Erman Balcı, mali kaygılar yüzünden yapılan kalitesiz belgelendirmelerin asansör sektörünün ayağına sıkılmış bir kurşun olduğunu söyledi.
Türkiye’nin köklü belgelendirme ve uygunluk değerlendirme kuruluşlarından Szutest ile dosya konumuz olan CE (Conformite Europeene) (Avrupa’ya Uygunluk) işaretinin verilmesi sürecini ele aldık. Haber Asansörü’ne özel açıklamalar yapan Szutest Asansör Departman Yöneticisi Erman Balcı, sertifikasyon sürecine ilişkin önemli açıklamalar yaptı. Ekonomik koşullara dikkat çeken Balcı, “Mali kaygıların etkisi ile yapılan yanlış seçimler tamamiyle Türkiye’nin geleceğine ve sektörün ayağına sıkılmış bir kurşundur. Bu süreç bizim sürekli gerilememize sebep oluyor. O yüzden mali kaygılardan kurtularak işimizi refah ve tarafsız bir şekilde yapmalıyız.” dedi.
Mali kaygıların firmaları kaçak yollara yönelttiğini söyleyen Balcı, “Uygulanması gereken testler kesinlikle uygulanmalı. Ürünler kesinlikle kontrol edilmeli. Standartların ve yönetmeliklerin ve bakanlığın bizden istediği ne varsa tam teşekküllü yerine getirilmeli” uyarısı yaptı.
Haber Asansörü: CE işareti ne anlama geliyor?
Erman Balcı: Avrupa Ekonomik Alanında serbest dolaşımda bulunan birçok üründe CE işaretini görürüz. Avrupa’ya Uygunluk anlamına gelen bu işaret topluluk içinde satılan ürünlerin asgari güvenlik, sağlık ve çevre koruma gereklerine göre denetlendiğini ve değerlendirildiğini gösterir. CE işareti aynı zamanda tüm üreticilerin hesap verilebilir aynı kurallara uyumunu zorunlu kılarak adil rekabet koşullarını da ifade eder. Yani kısaca söyleyecek olursak CE’yi Avrupa normlarına uyum olarak düşünmeliyiz. Her ürünün belli bir standardı var. Disipline bir yapının sağlanması lazım. Onaylanmış kuruluşlar olarak bizler de ürünlerin ve kuruluşların CE şartlarını sağlayıp sağlamadıklarının kontrollerini gerçekleştiriyoruz. Bu kontrollerde hem ürünlerin hem de ürüne ait teknik dosyanın uygunluğu incelenmektedir. Yönetmelik ve standartlarda belirtilen testler ile kontroller yapılmakta ve herhangi bir olumsuz durum yok ise ürün üzerine CE işaretini iliştirmesi için yetki verilmektedir.
Haber Asansörü: CE işareti Avrupa pazarında satılacak ürünler için uygulanıyor. Bundan ne anlamalıyız?
Erman Balcı: CE işareti Avrupa Birliği içerisinde geçerliliği olan bir işaret. Firma CE işareti iliştirebilme yetkisini aldığında ilgili ürününü CE işaretini uygulayan tüm ülkelerde ve Avrupa ülkelerinde satabilme yetkisine sahip oluyor. Yani global bir markette geçerliliği olan bir yetki olarak değerlendirilebiliriz.
“ALINACAK KARARLARA ETKİ EDEBİLİYORUZ”
Haber Asansörü: Avrupa ile ihracat ithalat hacmi geniş bir ülkeyiz ancak hâlâ Avrupa Birliği üyesi bir ülke değiliz.Bu açıdan değerlendirdiğimizde Türkiye için CE belgesi ne gibi bir öneme sahip?
Erman Balcı: Evet Avrupa Birliği üyesi değiliz, ama özel şartlarla bizi kabul ediyorlar. Türkiye yurt dışına çok yoğun asansör malzemesi satışı yapan bir ülke. Hatırı sayılacak rakamlarla ticaret yapılıyor. Bu sebeple CE işareti bizler için yeterince bir öneme sahip. Bu sebeple hem sektör paydaşları hem de onaylanmış kuruluşlar bu şartların sağlanması hususunda çaba göstermektedir. Bu noktada avrupa birliği üyesi olan ülkelere bağlı atanmış onaylanmış kuruluşların her sene düzenli yapmış olduğu toplantılar söz konusu. Türkiye için bu çok önemli. Onaylanmış kuruluşlarla ile yapılan toplantılarda artık oy ve yorum hakkına sahibiz. Alınan veya alınacak kararlara etki edebiliyoruz.
Haber Asansörü: CE işareti almış bir ürün için kaliteli diyebilir miyiz?
Erman Balcı: CE işareti güveni temsil eden bir işarettir. Ürün üzerindeki CE işareti, ürüne ait standartlarda ve ilgili yönetmeliklerde belirtilen asgari şartların sağlandığının kanıtıdır. Yani bu işaret aslında bir nevi güvenirliliği simgelemektedir.
ÜRÜNÜN KALİTESİ DEĞİŞTİRİLİYOR
Haber Asansörü: Belge verdiğiniz ürünlerle ilgili karşılaştığınız sorunlar oluyor mu?
Erman Balcı: Tabi ki olabiliyor. Onaylanmış kuruluşlar olarak numune ürünlere test ve kontrol yapabiliyoruz. Daha sonra ise yıllık gözetimlerde örnekleme metodu ile bir ürün seçip aynı ürünün aynı şartları sağlayıp sağlamadığının kontrolünü yapıyoruz. Elbette bu kontroller belirli sayıda bir ürün üzerinden yapılıyor. Ancak aynı imalatçı yada monte eden piyasaya yüzlerce hatta binlerce ürün arz edebiliyor. Bu da maalesef onaylanmış kuruluşlara gelen ürün ile piyasaya arz edilen ürünün aynı olmaması yaşadığımız bazı sıkıntılardan bir tanesi. Yani maalesef test esnasındaki ürünün kalitesiyle sahaya arz edilen ürünlerin kalitesi aynı olmayabilir. Bu konuya onaylanmış kuruluşlar açısından bir çözüm bulmamız maalesef zor gibi gözükmektedir.
Haber Asansörü: Onay verdiğiniz ürünün kazaya karışması durumunda nasıl bir süreç izleniyor?
Erman Balcı: Yapılan tüm adımlar tek tek kontrol edilerek sorunun kök sebebine bakılmaktadır. Zaten uygunsuz bir süreç var ise Bakanlığımız hem üreticiden hem de onaylanmış kuruluştan savunma istiyor. İlgili taraflar savunmaları yaptıktan sonra eğer cezai yaptırımlar var ise bakanlık tarafından uygulanmaktadır.
“CİDDİ CEZAİ YAPTIRIMLAR UYGULANMAYA BAŞLANDI”
Haber Asansörü: Yaptırımları yeterli buluyor musunuz?
Erman Balcı: Şu an ciddi yaptırımlar uygulanmaktadır. Sektörümüzde imalatçılara çok fazla piyasa gözetimleri yapılmıyordu. Ama Bursa’da kurulan akredite laboratuvarda (MESYEB) güvenlik komponentlerinin test süreci başladı. Test sonuçlarına göre üreticilere cezai yaptırımlar mutlaka olacaktır. Yeni çıkan 7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu ile cezalar ve yaptırımlar çok daha ciddi boyutlara ulaştı. Tekrarlanması durumunda ise daha büyük rakamlar söz konusu. Hatta büyük ciddi problemler varsa, üreticiden piyasaya arz ettiği ürünleri geri toplatmaya kadar varan caydırıcı cezalar var. Kesinliklikle dikkate alınmalı.
Piyasadaki ürün kalitesini arttırmak için piyasa gözetimlerinin artırılması şart. O yüzden ürünlerin kontrol edilmesini olumlu buluyorum.
KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ FİRMALAR DİKKAT!
Haber Asansörü: CE belgelendirme sürecinde yaşanan sıkıntılar nelerdir?
Erman Balcı: Genellikle sektörde bilinç ve farkındalık seviyesi istenen seviyelerde değil. Bu sebeple özellikle teknik dosyalarda, çizimlerde destekleyici dokümanlarda onaylanmış kuruluşlar olarak bazı sıkıntılar çekiyoruz. Kişiler genelde, ürün odaklı ama sadece ürün değil, bunun teknik çizimleri, hesapları ve analizleri var. Bu noktada teknik olarak bazı firmalar yetersiz kalabiliyor. Büyük çaplı firmalarda genel olarak problem yok. Tüm programlar uygulanıyor, yazılımlar var, hesap programları var. Fakat hepsi büyük ölçekli değil; küçük ve orta ölçekli üreticiler bunları sağlamakta biraz zorlanıyor. Bu konuda güçlenmeleri lazım. Özellikle mühendislik faaliyelerini artırmaları lazım. Yani Ar-Ge faaliyetleri yeterli değil.
“BAĞLI OLDUKLARI STANDARTTAN HABERSİZLER”
Haber Asansörü: Teknik dosyada görülen sıkıntılar ve düzeltilmesi gereken noktalar nelerdir?
Erman Balcı: Ürün odaklı çalışmalar söz konusu. Ürünü üretiyorlar ama onun bağlı olduğu standartlar yeterince bilinmiyor. Maalesef halen firma bünyesinde temel standardımız olan TS EN 81-20/50 standardı olmayanlar var. Diğer standartlara sıra gelmiyor bile. Montaj yada üretim öncesi önce tasarımı yapılır, değerlendirilir ve son olarak tasarım onaylanır. Tasarım onaylandıktan sonra üretime veya montaja geçilir. Sektörümüzde maalesef bu durum bazen tersine işliyor.
CE YETKİSİ İÇİN ŞARTLAR
Haber Asansörü: CE işareti alabilmek için firmaların yerine getirmesi gereken zorunluluklar nelerdir??
Erman Balcı: Uygunluğun onaylanması için öncelikle ürünün son halini alması ve tasarım süreçlerini tamamlamış olması beklenir. Ürün ile alakalı yönetmelik ve standart şartlarını sağlıyor ve gerekli testlerden de başarı ile geçiyor ise zaten süreç tamamlanmış oluyor. Uygunluk değerlendirme faaliyetini tamamlamak için başvuru yapılan onaylanmış kuruluşun da kontrolü ve onayı neticesinde ürüne CE işaretini vurma yetkisi veriliyor.
Haber Asansörü: Hangi ürün grupları için CE belgesi zorunlu?
Erman Balcı: 2014/33/AB Asansör Yönetmeliğinde asansörler ve asansör montajında kullanılmakta olan asansör güvenlik komponentleri listesi mevcut. Evet asansör olarak nitelendirdiğimiz üründe bir çok parça var, ama hepsi güvenlik komponenti olarak geçmemektedir. Asansör montajının tamamı ve bu montajda kullanılan ve yönetmelik ekinde belirtilen güvenlik komponenti listesi içerisindeki ürünler için CE uygunluk değerlendirme faaliyetleri uygulanır.
Bunların dışında da bizlere çok başvuru geliyor. Ancak her ürüne CE işareti vurulamaz bu bağlamda malesef başvuru sahiplerine bu durumu anlatmaya çalışıyoruz.
GÜVENLİKTEN ÇOK PARA ÖN PLANDA
Haber Asansörü: Gerekli koşullar sağlanmadan belgelendirme faaliyeti yapılıyor mu?
Erman Balcı: Maalesef olabiliyor. Özellikle ekonomik şartların zorlaşması kuruluşlarda yanlış süreçlerin yaşanmasına neden olabiliyor. Asansör sektörünü iki gruba ayırabiliriz. Biri üreticiler, diğeri de montajcılar. Türkiye’de üreticilere oranla montaj firmaları çok daha fazla durumda. Bu sebeple bahsettiğimiz belgelendirmeler montaj kısmında çok daha sık yaşanabiliyor.
Bunun için çözüm üretmeye çalışıyoruz. Daha kaliteli ve düzgün faaliyetler gerçekleştirmenin sağlanması için çalışıyoruz. Onaylanmış kuruluşların kalibrasyonunun sağlanması için çabalarımız var. Sıkıntıların çözümü için organize olmaya çalışıyoruz. İşin aslına dönülmesi lazım, maalesef güvenlikten ziyade parasal konuya ağırlık verilir oldu.
“MALİ KAYGILARDAN KURTULMALIYIZ”
Haber Asansörü: Belgelendirme sürecinde üretici, montajcı ve onaylanmış kuruluşlar hangi esaslara dikkat etmeli?
Erman Balcı: Onaylanmış kuruluşlar açısından belgelendirme faaliyetleri dikkat edilmesi gereken ve yöntemi ve şartları belli bir faaliyet. Bakanlığın yetkisini kullanarak bu işi yapıyoruz. Mali kaygıların etkisi ile yapılan yanlış seçimler tamamiyle Türkiye’nin geleceğine ve sektörün ayağına sıkılmış bir kurşundur. Bu süreç bizim sürekli gerilememize sebep oluyor. O yüzden mali kaygılardan kurtularak işimizi refah ve tarafsız bir şekilde yapmalıyız.
Zaten sektörümüz hak ettiği değeri görse ne imalatçılarımız ne asansör monte eden kuruluşlar ne de onaylanmış kuruluşlar yanlış yollara sapmayacaklardır. Standartların ve yönetmeliklerin bizden istediği asgari şartlar yerine getirilecektir.
Asansörler ciddi bir taşıma aracı. Bunun hassasiyetinin farkına varılması lazım. En ufak bir kötü malzeme, yanlış montaj ciddi sonuçlara sebebiyet verebiliyor. Bu sebeple üretici ve montajcı firmalarımız da sürekli kendilerini geliştirmeli ve kaliteyi üst seviyelerde tutmalıdırlar.
“EMEĞİN DEĞERİ DÜŞÜYOR”
Sektörümüzde emeğin değeri sürekli düşüyor. Sektörde eskiler gayet net hatırlayacaktır. 1 asansör montajı karşılığı bir daire parası ederdi der hepsi. Fakat günümüz koşullarında fiyatlar zaten belli. Herkesin memnun olmadığı bir durum. Bu tüm sektör paydaşlarını etkilemekte. Saha da kontrol yapan muayene uzmanından onaylanmış kuruluşa kadar. Onaylanmış kuruluş sayısı artıyor, montajcıların sayısı artıyor, imalatçıların sayısı artıyor ama emeğin değeri düşüyor. Bu da maalesef kalitesiz ürüne sevk ediyor. Asansör sektörünün olması gerektiği değerde olmadığını düşünüyorum. Umarım sorunlarımızı tüm sektör paydaşları ile beraberce aşacağız.