Vergi Ve Sgk Borçlarında Yeniden Yapılandırma İle Varlık Barışı

Mehmet ÖNER
Maliye Bakanlığı Eski Baş Hesap Uzmanı
Yeminli Mali Müşavir
moner@monerymm.com

 

 

 

 

 

 

 

Vergi ve SGK Borçlarında Yeniden Yapılandırma ile Varlık Barışı

7256 sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanun”, 17 Kasım 2020 tarih ve 31307 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Öncelikle belirtmek gerekir ki kamuoyunun beklentisi olan matrah artırımı, kasa affı ve stok affına ilişkin düzenlemeler bu kanun kapsamında yok. Kanun temel olarak kamuya olan borçların yeni ödeme planı ile taksitlendirilmesi, gecikme faizi yerine daha düşük bir oranın uygulanması ve cezalarda indirimi kapsıyor.

Kamu alacaklarında yeniden yapılandırma

Kapsama giren kamu alacaklarını temel olarak şöyle sıralayabiliriz:

  • Vergiler ve vergi cezaları
  • Gümrük vergileri ve idari para cezaları
  • SGK pirim borçları
  • TOBB, TESK, Barolar Birliği, TÜRMOB ve Türkiye İhracatçılar Meclisi ile ihracatçı birliklerinin üyelerinden olan aidat ve diğer bazı alacakları
  • Bazı idari para cezaları
  • Bu kamu alacaklarına ilişkin faiz, zam, gecikme zammı, gecikme faizi, cezai faiz, gecikme cezası gibi fer'i alacaklar

Ayrıca kanun kapsamına 31.08.2020 tarihinden önce tahakkuk eden vergi, gümrük vergisi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri ve gecikme zamları da girmektedir.

Kapsam açısından dikkat edilmesi gereken önemli bir husus daha var. Kovid-19 salgını nedeniyle ilan edilen mücbir sebep kapsamında beyanname verme ve ödeme süresi ertelenen ve ödeme süresinin son günü 2020 yılının Ekim, Kasım veya Aralık ayları olan vergiler, bu kanun kapsamında yapılandırılamayacak. Dolayısıyla Kovid-19 sebebiyle ertelenen ve son ödeme günü Ekim, Kasım veya Aralık 2020 olan vergiler ilgili vadelerinde ödenmesi gerekiyor. Daha önceki yapılandırmalardan kalan taksitler için de 7256 sayılı Kanun kapsamında yapılandırma istenebilecek.

Yapılandırma kapsamına giren vergi borçları için hesaplanması gereken gecikme faizi, gecikme zammı ve gecikme cezası yerine, daha düşük olan Yİ-ÜFE (Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi) aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ödenecektir.

Peşin ödemelerde Yİ-ÜFE oranında hesaplanan tutardan da ayrıca %90 indirim yapılacaktır. Taksitli ödeme halinde ilk taksitin süresinde ödenmesi şartıyla, ikinci taksit ödeme süresi içinde, geri kalan taksitlerin tamamının ödenmesi halinde de ise Yİ-ÜFE oranında hesaplanan tutardan ayrıca %50 indirim yapılacaktır.

Yapılandırılan tutarlar iki ayda bir ödemeli olarak (6, 9, 12, 18) eşit taksitler halinde ödenebilecektir. Taksitle yapılacak ödemelerde uygulanacak katsayı oranları ise aşağıdaki gibidir:

  • 6 taksitte 12 ayda yapılacak ödemelerde, katsayı 1,45
  • 9 taksitte 18 ayda yapılacak ödemelerde, katsayı 1,83
  • 12 taksitte 24 ayda yapılacak ödemelerde, katsayı 1,105
  • 18 taksitte 36 ayda yapılacak ödemelerde, katsayı 1,15

Kanundan yararlanılması durumunda vergi aslına bağlı kesilen vergi ziyanı cezasının tamamı silinecek; usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının ise %50’si silinecektir.

7256  sayılı kanunun getirdiği bu imkanlardan faydalanmak için 31 Aralık 2020 tarihine kadar internet vergi dairesi veya e-devlet üzerinden yada vergi dairesine bizzat giderek başvuru yapılması gerekmektedir.

Hatırlatmakta fayda var. Yapılandırma hükümlerinden faydalanabilmek için ilk iki taksitin süresinde ve tam ödenmesi gerekiyor. Aksi halde yapılandırma bozulacak.

İlk iki taksitin zamanında ödenmesi şartıyla, bir takvim yılında iki veya daha az taksitin süresinde ödenmemesi durumunda, yapılandırma bozulmamaktadır. Ancak bu durumda, ödenmeyen taksit tutarlarının, son taksiti izleyen ayın sonuna kadar, gecikme zammı oranında geç ödeme zammıyla birlikte ödenmesi gerekmektedir. Bir takvim yılında ikiden fazla taksitin süresinde ödenmemesi halinde ise 7256 sayılı kanundan yararlanma hakkı kaybedilmektedir.

Yurt içi ve yurt dışı bazı varlıkların milli ekonomiye kazandırılması

7256 sayılı kanun ile 30.06.2021 tarihine kadar bireysel ya da şirket olarak beyan edilerek Türkiye’ye getirilen, Türkiye’de bulunanlardan ise işletme kaydına alınan:

  • Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları,
  • Yurt içinde bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar,

için hiçbir vergi ödenmeyecek, kayda alınan varlıklar serbestçe kullanılabilecek ve bu beyanlarla ilgili vergi incelemesi yapılmayacaktır.

7256 sayılı kanun ile getirilen ödeme kolaylıkları ve kayıt dışı oluşmuş varlıkların vergisiz kayda alınma fırsatını kaçırmamak, pandemi döneminin zorluklarını bir nebze olsun azaltmak açısından katkı sağlayacaktır.