Uzman Bakışı

Mehmet Kurt

Arkel ARGE Donanım Tasarım Uzmanı

Asansör kapı sistemlerinin her geçen gün kendini geliştirmesi ile birlikte kullanılan akşamlarda da yeni ihtiyaçlar gözetilmeye başlamıştır. Artık hafif, ince ve bir o kadar da güvenilir kapılar dünya pazarında öne çıkmaktadır. Tüm kapı sistemleri ile uyumlu olarak geliştirilmiş olan KM-30S, mekanik boyutlar nedeniyle yaşanan montaj sıkıntılarını gidermek, gereksiz kullanılan alanları sınırlandırmak, ağır veya hafif kapıları, sarsıntısız, hızlı ya da yavaş ve güvenilir bir şekilde kontrol etmesi için geliştirilen bir kapı kontrol kartıdır.

En büyük avantajlarından bir tanesi 30mm yüksekliğinde olmasıdır. Bu sayede kapı kayışının hemen arkasına montajı yapılabilir. Böylece kabin üzerinde alandan tasarruf edilmiş olunur. Ayrıca kapı parametreleri değiştirmek için kabin üzerinden işlem yapma zorunluluğu kalkar.

KM-30S tasarlanırken EN 81-20 gereklilikleri göz önünde bulundurulmuştur. EN 81-20 standardına uyum sağlamak için KM-30S bir engel algıladığında kapanmayı durdurur ve açılır. Kapının tekrar kapanması gerektiğinde engel algıladığı konumdan yavaşça geçer. Böylelikle sıkışma ve çarpmadan kaynaklı sorunların önüne geçişmiş olunur. Ayrıca EN 81-20 standardında istenen 150Nm güç seviyesi için yazılımında limitleme özelliği bulunur. Bu seviyenin üzerindeki güçler yaralanmalara neden olacağından seviye aşımları engelleniyor.

KM-30S, aynı zamanda kapının tam olarak kapandığından emin olmadan kontrol ünitesine kabini hareket ettirme izni vermez. Farklı kumanda panoları ile tam uyumlu çalışması için üzerinde “kapı tamamen açıldı, kapı tamamen kapandı ve sıkışma algılandı” bilgileri veren kuru kontak rölelere sahiptir.

KM-30S’de, günümüz motor sürme trendlerinden biri olan “akıllı motor kontrol tekniği” kullanılmaktadır. Eski teknolojilerde “standart motor kontrol tekniği” kullanılır. Bu iki yöntem arasındaki farklar şu şekildedir. Standart motor kontrolünde, voltaj ve frekans temel kontrol değişkenleridir. Moment ve akı bu iki değişkenin bileşenleridir.  Standart sistemlerde V/Hz oranını değiştirilerek hız kontrolü gerçekleştirildiğinden motorun, uygulanan PWM sinyallerine vereceği tepki, motora binen ağırlık yani yük ile bağlantılıdır. Moment ve akının oluşturduğu bağlam etkisi, motorun tepkisini yavaşlatır. Bu etkiden ötürü motorların standart yöntemlerle kontrolü sınırlıdır. Bu sınırlama vektör kontrollü sürücüler ile giderilebilir. Vektör kontrollü sürücüler, çok daha efektif motor sürüş tekniği kullanırlar. Hassas kontrol sağlamak için PWM sinyallerine hedef değere paralel olacak şekilde voltaj ve frekans müdahalede bulunulur. Daha güçlü, daha hızlı tepkime için gerilim – frekans vektörlerinin doğru hesaplanması gereklidir. Bunun için mikroişlemciler kullanılır. Bu sayede hesaplamaların kesin doğru olması için geribildirim (feedback) bilgileri kullanılır. Vektör kontrolü, sensörlü (kapalı çevrim) ya da sensörsüz (açık çevrim) olarak iki sistem ile yapılır. Sensörlü vektör kontrolü, adından da anlaşılacağı gibi bir geribildirim (feedback) için ekipmana mecburdur. Sensörsüz kontrolde ise AC sürücü tamamen sensörden bağımsız olarak motoru takip eder, akım – tork karakterine göre voltaj ve frekansını ayarlar. KM-30S’in, diğer kapı kontrol kartlarından farklı olarak en belirgin iki özelliği de kapı öğrenme ve motor tanıma özelliğidir.

Motor tanıtımı için kullanıcı, motora ait akım, kutup sayısı, dişli oranı gibi bilgileri menüden onaylanır. Motor sürülürken kapının, bulunduğu konum ve hız bilgileri de encoder sayesinde geri bildirilir. Bu geri bildirimler ile hatalar hesaplanır ve tekrar motora bildirilir. Dolayısıyla motor güç kaybına uğramaz. Bu özellikler seyir rampalarında, hızlanma – yavaşlama eğrileri arasında yumuşatılmış geçişler sağlar. Ayrıca kapının seri ancak sarsıntısız açılıp kapanmasına olanak tanır. Kapı öğrenme özelliği ise kullanıcı hiçbir ayar yapmadan KM-30S’in kapı motoru ile bağlantısını yapar ve öğrenme menüsünü aktif eder. Kapı limitleri, limit anahtarları olmaksızın, doğru bir şekilde belirlenir ve artık kapı kullanıma hazırdır.

Dahili sıcaklık sensörü ile aşırı ısınmalarda motor enerjisi kesilir ve olası bir tehlikenin önüne geçilir. KM-30S’de PMSM (Permanent Magnet Synchronous Motor) – sabit mıknatıslı senkron motor tercih edildi. Bu motorlar günümüzde klasik motorların yerini aldılar. Yüksek aralıklarda hız kontrolüne imkân sağlıyorlar. Boyutları DC motorlara göre fırçasız oldukları için daha küçüktür. Fırçasız olmasının diğer bir avantajı çok nadir arızalanıyor ve bakımı daha kolaydır. Ayrıca hem düşük hem yüksek güçte kullanılabilmeleri en büyük avantajlarındandır. Arkel KM-30S motoru, KM-30S’e özel tasarlandığı için eksiksiz ve yüksek verimle çalışır.