Asansör Sektör Raporu 2021 Yayımlandı

YEŞİL ETİKETLİ ASANSÖR SAYISINDA ARTIŞ VAR, YURT DIŞI MONTAJ VE PAKET ASANSÖR SAYISI YÜKSELİYOR, HİDROLİK TAHRİKLİ ASANSÖR TESİSİNDE DIŞA BAĞIMLILIK DEVAM EDİYOR

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü’nün “Asansör Sektör Raporu 2021” yayımladı. Rapora göre, yeşil etiketli asansör sayısında artış var. Yurt dışı montaj ve paket asansör sayısı da yükseliyor. Hidrolik tahrikli asansör tesisinde dışa bağımlılık ise devam ediyor. 

Rapora göre 2020 yılında, toplam 592 Bin 230 adet asansörün periyodik kontrolü yapıldı. Bu asansörlerden 235 Bin 968’’ine (%40) kırmızı, 48 Bin 802’sine (%8) sarı, 205 Bin 673’üne ise (%35) mavi etiket verildi. 101 Bin 787 asansör de (%17) yeşil etiket aldı. 

Yıllara Göre Asansör Periyodik Kontrol Verileri

YEŞİL ETİKETLİ ASANSÖR SAYISINDA ARTIŞ

2012-2020 yılları asansör periyodik kontrol sonuçlarının değerlendirildiği raporda; 1 Ocak 2012’den başlayan ve 1 Ocak 2022’de 10'uncu yılını dolduracak olan ve bu süre içerisinde kontrol edilen asansör sayısı ile yeşil etiket alan asansör sayısında önemli bir artış yaşandığı vurgulandı. 

YURT DIŞINDA MONTAJ VE PAKET ASANSÖR SATIŞINDA ARTIŞ KAYDEDİLDİ

Raporda, son yıllarda yurt dışında montaj, komple (paket) asansör satışı gibi alanlarda da Türk firmalarının gözle görülür çalışmalar yapmaya başladığı belirtildi. Türk Cumhuriyetleri, Orta Asya ve AB ülkelerinde asansör montaj işleri yapan Türk firmalarının sayısında da artış olduğu vurgulanan  raporda, “Özellikle Afrika ülkeleriyle olan dış ticaretin gelişmesiyle birlikte, Türk asansör firmalarının bu ülkelerdeki yatırımlarını arttırmasına neden olmuştur’’ denildi. 

AKSAM İHRACATINDA LİSTE BELİRLENDİ

Raporda, AB, Orta Doğu ve Türk Cumhuriyetleri başta olmak üzere uzak doğudan Güney Amerika’ya kadar aksam ihracatı yapıldığı da vurgulandı. 

Raporda, “Özellikle uzak doğu kökenli ürünlerin ülkemizde kullanımının artışı, Avrupa normları çerçevesinde üretilen ürünlerimize yönelik olumsuz etkisini arttırmış bulunmaktadır. Bu nedenle, marka değeri ile yurtdışına ihracat kaleminde başarılara sahip firmalarımızın, pazar içerisindeki konumlarını koruyabilmeleri için Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğüne söz konusu ithal ürünlere yönelik anti damping uygulaması amacıyla bireysel başvurularda bulunmaları sektörün geleceği açısından büyük önem arz etmektedir” denildi. 

HİDROLİK TAHRİKLİ ASANSÖR ÜRÜNLERİNDE DIŞA BAĞIMLILIK SÜRÜYOR

Raporda asansör sektörünün dışa bağımlılığıyla ilgili önemli tespitler de var. Hidrolik asansörlerde kullanılması zorunlu olan boru kırılma valfının, hidrolik güç ünitelerinin ve hidrolik basınç kontrol ünitelerinin tedariğindeki ithalat bağımlılığına dikkat çekildi. 

YETKİLİ SERVİS FAALİYETİ FARKLI ŞEHİRLERDE DE YÜRÜTÜLÜYOR

Asansör montaj ve tasarımı konularında, 7 coğrafi bölgede 81 ilde faaliyet gösterilebildiğinin vurgulandığı raporda, bakım yapan firmaların yoğun olarak bulunduğu bölgeler de belirlendi. 

Buna göre bakım firmaları bağımsız olarak veya İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Adana, Antalya, Samsun, Trabzon, Konya, Kayseri, Kocaeli, Gaziantep, Diyarbakır gibi büyük şehirlerde kurulu olan asansör montaj firmalarının yetkili servisi olarak faaliyetlerini diğer şehirlerde de yürütebildiği vurgulandı. 

SEKTÖRÜN KAPASİTE KULLANIM ORANI YÜZDE 60

Sanayi Sicil Kanunu kapsamında oluşturulan Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı sanayi sicil kayıtlarına göre sektörün kapasite kullanım oranı ortalama olarak yüzde 60 seviyesinde gerçekleşti.

2 BİN 772 FİRMANIN SİCİL KAYDI VAR 

Rapordaki verilere göre, 2020 yılında sanayi sicil kaydı bulunan asansör montaj firması ve asansör aksam imalat firması sayısı toplamda 2 Bin 772 oldu. Asansör aksam imalatçısı sayısı da 285’e yükseldi. 

YAKLAŞIK 35 BİN KİŞİ İSTİHDAM EDİLİYOR

Sanayi sicil uygulamaları kapsamında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına iletilen yıllık işletme cetveli (2020 yılı) verilerine göre sektörde çalışan sayısı 31 Bin 586 kişi olarak belirlenirken belgelendirme, periyodik kontrol gibi diğer faaliyetlerle birlikte bu alanda çalışan sayısının 30-35 Bin olduğu tahmin ediliyor. 

3 BİN 72 HYBLİ FİRMA VAR

Raporda, asansörlerde bakım ve servis hizmetleri için Türk Standardları Enstitüsü tarafından hizmet yeterlilik belgesi (HYB) verilen firma sayısı 3 Bin 72 olarak açıklandı.

YAKLAŞIK 3 MİLYAR DOLAR CİRO YAPILDI

Raporda, 2020 yılı ihracat ve ithalat rakamlarına da yer verildi. Buna göre, toplam dış ticaret hacmi 358 milyon doları bulurken, asansör sektörü faaliyet alanına dair yapılan incelemede, yaklaşık 2-3 milyar dolar seviyelerinde ciro rakamlarına ulaşıldığı tahmin ediliyor. 

Raporda şu ifadelere yer verildi:

“Türk asansör sektörünün faaliyet alanı dikkate alındığında, 2020 yılında üretilen binaya göre yıllık asansör montaj sayısı, belgelendirme hizmetleri, periyodik kontrol hizmetleri, aksam üretimi, bakım ve servis hizmetleri genelinde yaklaşık 2-3 Milyar ($) seviyelerinde bir ciroya sahip olduğu tahmin edilmektedir.”

SEKTÖR, AR-GE ALT YAPISINDA YETERSİZ

Raporda, Türk asansör sektörünün en önemli ve en temel sorunu olarak Ar-Ge alt yapısının güçlendirilmesine yönelik çalışmaların azlığı veya tamamen yetersizliğine dikkat çekildi.

“Türk asansör sektörünün genel yapısı incelendiğinde, asansör firmalarınca hazır proje uygulamaları ile üretimin içerisinde yer aldığı görülmektedir. Çoğu firmanın kendi proje uygulamalarını üretmesi ve geliştirmesi gerekmektedir. Ancak firmaların araştırma geliştirme faaliyetlerine yönlendirilmesi için finansal desteklerin gerekli olduğu anlaşılmaktadır. Bu sebeple sektörün gerek Bakanlığımız gerekse diğer kurum ve kuruluşların desteklerinden asgari şartlarda faydalanması gerekmektedir” denildi. 

AKSAM VE PARÇA İMALATINDA DIŞ TİCARET FAZLASI VERİLDİ

Avrupa’da oluşan dış ticaret hacminin korunmaya devam ettiğinin vurgulandığı raporda, asansör aksam ve parça imalatında dış ticaret fazlası verildiğine dikkat çekildi.  Raporda şu bilgilere yer verildi: 

“Bu alan asansör ithalat ve ihracatını dengeleme noktasında ciddi bir pozisyona sahip olup 2020 yılı dış ticaret rakamları bu durumu desteklemektedir. Bu alanda verilmiş olan 133 milyon dolarlık dış ticaret fazlalığı bu durumun en önemli göstergesi olarak kabul edilebilir.” 

2020 Yılı Asansör Sektörü Toplam İhracatı

2020 Yılı Asansör Sektörü Toplam İthalatı 

Sektörün 2023 projeksiyonu başlığında verilen bilgilere göre, özellikle büyükşehirlerde kentsel dönüşüm projelerine devam edileceği ve sektörün bu konudaki etkinliğinin sürdürüleceği belirtildi. Ayrıca TOKİ tarafından yürütülecek projelerin de sektör için çok önemli fırsatlar sunacağının öngörüldüğü kaydedildi.

TEK ÇIKIŞ KAPISI BİRLEŞMEK

Asansör sektörünün bölünerek çoğalan bir sektör olduğuna vurgu yapılan raporda, şu ifadeler kullanıldı:  

“Türk asansör sektörü içerisinde yer alan unsurların bir araya gelerek işbirliği yaparak güçbirliği oluşturması artık kaçınılmaz bir durumdur.

KOBİ ölçeğinde bulunan asansör monte edenlerin ve aksam imalatçılarının işbirliği-güçbirliği anlayışıyla bir araya gelerek; ortak tedarik, ortak tasarım, ortak pazarlama, ortak laboratuvar, ortak imalat, ortak hizmet sunumu ve benzeri konular ile Orta-Yüksek ve Yüksek Teknoloji alanlarında hazırlayacakları ortak imalata yönelik çalışmalarda bulunulması büyük önem arz etmektedir.

Bu fırsat dahilinde işbirliği-güçbirliği projesi ile bir araya gelen ortak tedarik, ortak tasarım, ortak pazarlama, ortak laboratuvar, ortak imalat, ortak hizmet sunumu ve benzeri konular ile Orta-Yüksek ve Yüksek Teknoloji alanlarında hazırlanan ortak imalat çalışmalarını yürüten sektör temsilcilerinin sektör adına önemli bir misyonu yerine getirdiği ve getirmeye devam edeceği gerçeğini ortaya çıkarmış bulunmaktadır. Türk asansör sektörü bileşenleri bu yapıyı yani GETA’yı örnek almalı veya bu yapı içerisinde yer almaya çalışmalıdır. Özetle sektörün tek çıkış kapısının bu şekilde birleşmek olacağı gerçeğinin tüm samimiyetiyle görülmesi ve eyleme dönüştürülmesi olacaktır.”

ASANSÖR MONTAJ SAYISINDA GERİLEME 

Türkiye’de yaklaşık olarak 800 binin üzerinde asansörün tesis edilerek hizmete açıldığının belirtildiği raporda, bugün itibarıyla eski ve yeni olarak tanımlanan asansörlerin büyük bir bölümünün hâlen kullanımda olduğuna da dikkat çekildi.

2013-2018 yılları arasında yükselme eğiliminde olan asansör sayısının pandemi ve ekonomik sorunlar nedeni ile inşaat sektöründe yaşanan gerilemeye de bağlı olarak 2019-2020 yıllarında düşüş eğilimine geçtiği açıklandı.