2019 Yılında Yapılacak Yatırımlara Önemli Destekler Getirildi

MALİ PERSPEKTİF

Mehmet Öner

Maliye Bakanlığı Eski Baş Hesap Uzmanı

Yeminli Mali Müşavir

moner@monerymm.com

Mehmet Öner

Üretimin ve istihdamın artması için devlet tarafından “yatırım teşvik belgesi” ile verilen teşvik uygulamalarından hemen hepimiz haberdarız.

Sanayicilerin üretim ve istihdamı artıran yatırımlarına destek olmak ve yatırımlara sektör, bölge ve öncelikler açısından yön vermek amacıyla yatırım teşvik belgesi uygulaması ötenden beri devam etmektedir.

Bu konuda geçerli olan; 15/6/2012 tarihli ve 2012/3305 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkındaki Karar” ile yatırımlar esas olarak illerin kalkınmışlık derecesine göre teşvik edilmektedir. 

Bu kapsamda devlet tarafından verilen teşviklerden en önemlisi, yapılan yatırımın belli yüzdesinin devlet tarafından karşılanmasını sağlayan “yatırıma katkı oranı”dır.

Örnek olarak yapılacak yatırım tutarı 10.000.000 TL iken, teşvik belgesi ile sağlanan yatırıma katkı oranı % 30 ise, bu yatırımın 3.000.000 TL tutarındaki kısmı devlet tarafından karşılanacak demektir. Yatırımın devletçe karşılanacak olan bu kısmı için devlet nakden bir ödeme yapmıyor; ödenecek kurumlar vergisinin belirli bir oranındaki kısmının tahsilinden “indirimli kurumlar vergisi oranı” uygulayarak vazgeçip katkı sağlıyor.

Hemen uyarmakta fayda var. Devletçe karşılanan kısma ilişkin indirimli kurumlar vergisi uygulaması oldukça karmaşık. Konu hakkında uzmanlık derecesinde bilgi sahibi olmadan yapılacak işlemler ciddi ceza ve gecikme faizi ödemenize sebep olabilir.

28 Şubat 2019 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 798 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile temel karar olan 2012/3305 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkındaki Karar”ın geçici 8. maddesinde yer alan 31.12.2018 tarihi 31.12.2019 olarak değiştirildi. Böylece geçici 8. Madde ile daha önce 2017 ve 2018 yıllarında uygulamaya konulan ekstra avantajlar 2019 yılı için de uygulanabilir hale geldi.

Söz konusu düzenlemeden yararlanmanın ilk şartı Ulusal Faaliyet ve Ürün Sınıflaması Kodu (US-97 Kodu) 15 ile 37 arasında yer alan “imalat sanayi” alanında yatırım yapmak üzere önceden alınmış bir yatırım teşvik belgenizin olması veya 2019 yılı içinde yatırım teşvik belgesi almanız. Yatırım teşvik belgeniz ile 2019 yılında yapacağınız yatırım harcamaları için, teşvik belgesinin sağladığı avantajlara ek olarak aşağıdaki ekstra avantajlardan 2019 yılında yararlanabileceksiniz.

- Yatırımcılar teşvik belgesi olmasına rağmen, teşvik belgelerinde yer alan KDV istisnası bina-inşaat harcamaları için geçerli olmaması sebebiyle, fabrikaların inşaatı sırasında bina-inşaat harcamaları için KDV ödemek ve tesis faaliyete geçene kadar bu KDV yüküne katlanmak zorunda kalmaktadır. 2019 yılında mevcut teşvik belgesi kapsamında yapılan bina-inşaat harcamalarından kaynaklanan KDV’nin beklemeden iadesi mümkün hale geldi.

 - Bölgesel, büyük ölçekli ve stratejik teşvik uygulamaları için alınan teşvik belgesi kapsamında uygulanacak yatırıma katkı oranları, 2019 yılında yapılacak harcamalar için teşvik belgenizde yazılı olan katkı oranına 15 puan ilave edilmek suretiyle uygulanacak. Yukarıdaki örneğe uygulayacak olursak: Yapılacak yatırım tutarı 10.000.000 TL iken, teşvik belgesi ile sağlanan yatırıma katkı oranı % 30 ise, bu yatırımın 3.000.000 TL tutarındaki kısmı devlet tarafından karşılanacak iken yeni düzenlemeyle devlet tarafından karşılanacak kısmı 4.500.000 TL’ye çıkacaktır.

- Teşvik belgenizde yazan vergi indirimi oranına bağlı olarak uygulanan indirimli kurumlar vergisi veya gelir vergisi oranı % 0 olarak uygulanacak. Bunun anlamı yatırımınıza devlet katkısına ulaşana kadar indirimli de olsa kurumlar vergisi ödemeyeceksiniz.

- Teşvik uygulamasında asıl olan yapılmakta olan yatırımın tamamlanarak, bu yatırım sebebiyle şirketin kazanç elde etmeye başlaması durumunda, ödenecek kurumlar vergisinden yatırıma katkı tutarında devletçe tahsil edilmesi gereken kurumlar vergisinden vazgeçilerek yatırıma katkı sağlanmasıdır. Bunun istisnası 2012/3305 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkındaki Karar”ın 15/5. Maddesi uyarınca, yatırımcıların devam eden yatırımları dışında da faaliyeti bulunması durumunda, yatırım dönemi içinde, “diğer faaliyet” olarak adlandırılan bu faaliyetlerden elde edilen kazançlara da indirimli kurumlar vergisi uygulanarak yatırıma katkı sağlanmasıdır. Kararın 15/5. maddesinde bu hakkın kullanımında yatırıma katkı tutarının % 80’ine kadar kullanım sınırlaması bulunmaktadır. Yapılan düzenleme ile 2019 yılında yapılacak yatırım harcamalarında, yatırım henüz tamamlanmadan, diğer faaliyetlerden elde edilen kazanca yatırıma katkı tutarının % 100 ü, yani tamamı kadar yararlanma hakkı tanınmıştır. Böylece şirketler bir yandan yatırım yaparken, diğer taraftan devam eden faaliyetleri sebebiyle ödemeleri gereken kurumlar vergisini ödemeyerek, devam eden yatırımlarını, yatırımın tamamlanmasını beklemeden finanse etme şansı bulacak.

İşin iyi tarafı bu avantajlardan teşvik belgesi üzerinde herhangi bir işlem yapılmaksızın yararlanmak mümkün.

Cumhurbaşkanı Kararı ile 2019 yılı için uygulanacak bu avantajlardan yararlanmak yatırım yapan şirketlere önemli katkı sağlayacaktır.