Ebso Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar: “Uyum Sağlayamayan Yok Olacak”

Türkiye’nin En Köklü Sanayi Odalarından

EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar:

 “Uyum Sağlayamayan Yok Olacak”

 

2009 yılından bu tarafa başarılı bir şekilde EBSO (Ege Bölgesi Sanayi Odası) Yönetim Kurulu Başkanı olarak görev yapan Ender Yorgancılar dergimizin bu sayısının özel konuğu olarak yer alıyor. Sanayi yatırımları ve gelişimi açısından Türkiye’nin pek çok sektörde lider firmalarının yer aldığı şehirlerimizi kapsayan bir faaliyet sürdüren EBSO’nun son dönem faaliyetlerini Sayın Yorgancılar ile birlikte değerlendirdiğimiz bir röportaj gerçekleştirdik.

Röportajımızda korona virüs önlemleri kapsamında Ege Bölgesinde alınan tedbirleri de anlatan EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, çok değerli bilgileri ve sektörel öngörülerini Haber Asansörü dergisi okuyucuları ile paylaştı. 

  

2020 yılının ilk yarısını geride bıraktık. Bu ilk yarıya baktığımızda ekonomik ve ticari açıdan 2020’yi nasıl değerlendirirsiniz?

ENDER YORGANCILAR: 2020 yılı, tüm dünya ekonomisini olduğu gibi ülkemiz ekonomisini de derinden sarsıyor. Özellikle, pandemi ile birlikte karantina uygulamalarının had safhaya vardığı, Mart ve Nisan aylarında, ülkemiz imalat PMI endeksinin 30-40 puan bandına kadar gerilediğine ve sanayi üretim endeksinin yüzde 31,4 oranında rekor düzeyde daraldığına tanık oluyoruz. Yılın ilk yarısında ihracatımızın yüzde 15, ithalatımızın yüzde 3 daralması, ticari açıdan da olumsuz bir tabloyla karşı karşıya olduğumuzu açık biçimde yansıtıyor.

“2020’nin dünya ve Türkiye için olağandışı bir kriz yılı olduğunu ifade edebiliriz”

ENDER YORGANCILAR: Karantina uygulamalarının gevşetilmeye başladığı, Mayıs’ta söz konusu verilerde aylık bazda iyileşmeler gözlemlemeye başladık. İmalat PMI Endeksi’nin Haziran’da 53,9’a kadar çıkması özellikle sevindirici oldu. Yılın üçüncü çeyreği itibariyle makroekonomik verilerde öngörülen iyileşme de, ekonomiye dair umutları artırıyor. Ancak, özellikle sonbahar aylarından virüs yayılımının yeniden artışa geçeceğine dair endişeleri ve yılın tamamına ilişkin performansı dikkate aldığımızda, 2020’nin dünya ve Türkiye için olağandışı bir kriz yılı olduğunu ifade edebiliriz.

“Covid-19’a özel yapmış olduğumuz ankette; üyelerimizin %80,2’si iç siparişlerinde azalma olduğunu belirtmişti”

Tüm dünyada bir salgına dönüşerek pandemi ilan edilmesine sebebiyet veren Yeni Korono Virüs’ün ticari ve sanayi etkileri ile İzmir’deki sanayi grupları açısından etkisini değerlendirebilir misiniz?

 ENDER YORGANCILAR: Covid-19’un, İzmir sanayisi ve ekonomisi üzerindeki etkilerini ölçmek amacıyla üyelerimize yönelik önce Nisan döneminde ardından da Haziran sonunda iki anketle durumu analiz etme şansımız oldu. Nisan döneminde Covid-19’a özel yapmış olduğumuz ankette; üyelerimizin %80,2’si iç siparişlerinde azalma olduğunu belirtmişti. İlk 6 ay için iç siparişlerinde azalma olduğunu belirten üyelerimizin oranı %79,9’a gerilemiştir.

İlk 6 ay için oranlardaki keskin dağılımlarda da toparlanma gözlenmektedir. Örneğin; %50 ve üstünde siparişleri azaldığını bildiren üyelerde yarı yarıya azalma olurken, %25-%50 arasındaki daha ılıman azalışlarda yoğunlaşma gözlenmektedir. Bu da ilk şokun ardından gelen toparlanmanın göstergesidir. Ancak, toplamda oran aynıdır. Dolayısıyla üreticilerimiz açısından iç piyasanın olumsuz koşullarında belirgin bir iyileşme olmuştur, diyemiyoruz.

ENDER YORGANCILAR: Dış siparişler açısından Nisan dönemine göre çok daha olumlu bir süreç yakalanmıştır. Üyelerimizin %73’ü dış siparişlerinde azalma gerçekleştiğini belirtirken, bu oran Nisan’da %85,5 idi. Üyelerimizin %47,1’inin dış siparişleri %50’nin altında azalmıştır. Küresel piyasalarda da ekonomilerin açılması ve ertelenen talebin harekete geçmesi iyileşmedeki en önemli etkendir. Üyelerin sadece %13,2’sinin dış siparişinde artış bildirmiş olması ise toparlanmanın oldukça sınırlı kaldığını göstermektedir. Yılın ilk 6 ayında, firmalarımızın %79,9’u üretimlerinde azalma gerçekleştiğini belirtmiştir. Nisan döneminde bu oran %83 idi. Yani, üyelerimiz bu süreci hasar görerek yönetmeye çalışmaktadır.

 “Üretimden Satışlara göre 100 Büyük Sanayi Kuruluşunu” açıklandı

“Üretimden Satışlara göre 100 Büyük Sanayi Kuruluşunu” geçtiğimiz günlerde açıkladınız.  Buna göre Ege’nin sanayi hacmini değerlendirerek, özellikle dış ticaret hakkında elde ettiğiniz verileri bizimle paylaşabilirsiniz?

 ENDER YORGANCILAR: 38 yıldır aralıksız sürdürdüğümüz, 100 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışması, 2019 yılına ilişkin önemli çıkarımlar elde etmemizi sağladı. Kimya ve kimyasal ürünler sanayi, gıda sanayi ve demir-çelik sanayinin, üretimden satışların yüzde 80’ini gerçekleştirmesi, İzmir sanayisinin itici gücünü yansıtıyor. 100 Büyük firmanın gerçekleştirdiği toplam ihracatın yüzde 71’ini de aynı sektörler karşılıyor. 2019 yılında ülke İhracatı %2,1 artarken, 100 büyük firmamızın da bu paralelde % 1,3 artmıştır.  Ne yazık ki, ülkemizin bir gerçeği olarak ithalata bağımlı üretim yapımız içinde 100 büyük firmamız da net ithalatçı görünümünü korumaktadır. Geçen yıla göre dış ticaret açığı, ithalattaki azalıştan kaynaklı olarak %40 geriledi. 100 büyük firma ihracatının üretimden satışlar içindeki payı %36,7’dir.

“Üyelerimizin %11’i asansör sektöründe faaliyet göstermektedir”

Ege bölgesinde, asansör ve yürüyen merdiven sanayini alanında potansiyeli ve çalışma kapasitesi hakkında neler söylersiniz?

ENDER YORGANCILAR: Özellikle bölgemizde ve İzmir’de son yıllarda artan konut ihtiyacı ve yapımı, kentsel dönüşüm projelerinin de kazandırdığı ivme ile sektörde önemli bir ihtiyaç doğmuştur. Üyelerimizin %11’i asansör sektöründe faaliyet göstermektedir. Asansör aksam üretimi ve montajında Bölgemizi İzmirli üreticiler başarıyla temsil etmektedir.

 “UYUM SAĞLAYAMAYAN KAYBEDECEK”

 Sanayi 4.0 ile ilgili önemli çalışmaları takip ediyorsunuz ve model fabrika uygulamasını da faaliyete geçirmeyi planlıyorsunuz. Bu proje ile ilgili bilgi verebilir misiniz?

 ENDER YORGANCILAR: Sanayi 4.0 konusunda farkındalık yaratmak amacıyla, 2015 yılında ilk kez kitabını çıkaran biziz. O gün söylediğimiz “Uyum Sağlayamayan Kaybedecek” mottosu bugün Covid-19 ile yeni dillendirilmektedir. Kobilerimiz özellikle maliyetlerinden kaçındığı dijitalleşme altyapısını bir en evvel tamamlamak zorundadır. Bu hususta üyelerimize rehber olabilmek, çalışanların yetkinliğini artırmak amacıyla; Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın stratejisi kapsamında, Odamız ve İZTO işbirliğinde Model Fabrika yani İzmir Uygulamalı Yetkinlik ve Dijital Dönüşüm Merkezi’ni Ekim ayında hayata geçiriyoruz. Kesikli ve sürekli üretimin uygulanacağı merkezde, yalın üretim, dijitalleşme, endüstri 4.0 ilkelerinin öğrenilmesi amaçlanmaktadır.  Türkiye’de, Ankara ve Bursa’da tamamlandı. 11. Kalkınma Planı’nda fabrikaların sayısının 14'e çıkarılması hedefleniyor. İzmir, Mersin, Gaziantep, Konya ve Kayseri model fabrikaların öncelikli olarak kurulacağı illerdir.

ENDER YORGANCILAR: Artan karlılık ve düşen üretim maliyetleri ile sanayimizin rekabet gücünün arttırılması da bir diğer önemli amaçlardandır.  Verimlilikten nakit akışındaki iyileşmeye ve pazar payının artırılmasına kadar birçok başlıktaki potansiyel kazanımları ile model fabrikalar, sanayimizin gelişimine ivme katacaktır. Model fabrikalardan eğitim alan KOBİ’lerin hizmet giderlerinin 70 bin TL’ye kadar olan kısmı da KOSGEB tarafından desteklenmektedir.

 Asansör ve yürüyen merdiven sanayisi alanında mevcut çalışmalarınız ya da planlanan yeni çalışmalarınız nelerdir, bilgi alabilir miyiz?

 ENDER YORGANCILAR: Elektrik İşleri Genel Teknik Şartnameleri'nin yerli sektöre uygun hale getirilmesi,
Covid-19 sürecinde asansör imalat, montaj, bakım ve kontrol işlemlerinde faaliyetin sürdürülmesi gibi sektörün konuları güncel olarak takip edilmekte ve ilgili merciler düzeyinde çözümüne aracı olunmaktadır. 

EGE BÖLGESİ VE PANDEMİ SÜRECİ

Pandemi dönemini EBSO nasıl geçirdi, ne gibi önlemler alındı?

 ENDER YORGANCILAR: EBSO olarak, pandeminin Çin’de ortaya çıkıp küresel bir sorun haline gelmeye başladığı ilk günden bugüne, konunun yakından takipçisi olduk, olmaya devam ediyoruz. Özellikle; Mart ayı başlarında ülkemizde ilk vakanın görülmesiyle birlikte vakit kaybetmeksizin EBSO acil durum eylem planı, kurumsal tedbirler dokümanı oluşturmamız ve EBSO Ohal masası kurmamız, etkin bir kriz yönetim süreci geçirmemizi sağladı.

Üyelerimize sorun ve çözüm önerilerini içeren duyurular yapılması, 64 meslek komitemizin, meclisimizin, istişare kurulumuzun taleplerini hızla iletebilmeleri için whatsapp grupları kurulması ve iletilen tüm taleplerin derlenerek TOBB’a, ilgili Bakanlıklara ve diğer mercilere iletilmesi,

TOBB’un evsahipliğinde Bakanlarımızın katılımıyla gerçekleştirilen çok sayıda video konferanslara ve webinarlara katılarak, sanayicilerimize yönelik hem durum değerlendirmesine yönelik istişarelerde bulunulması, hem de yine taleplerinin Bakanlarımıza ve ilgili mercilere birebir iletilmesi,

Basın bültenleri yoluyla ekonomik değerlendirmelerde bulunulması ve destek ile teşviklerin artırılmasına yönelik kamuoyu nezdinde girişimlerde bulunulması,

Sokağa çıkma yasaklarının uygulandığı günlerde çalışma ve seyahat talebinde bulunan üyelerimize yönelik online ortamda, çok kısa sürede gerekli izin belgelerinin sunulması gibi birçok çalışmanın içerisinde bulunduk.

  • Üyelerimize maske dağıttık.
  • Üyelerimize ve çalışanlarına antikor testinin yapılmasına aracılık ettik.
  • Üyelerimizin nakit ihtiyacını dikkate alarak; TOBB Nefes Kredisi’ne kendi payımıza düşen oranda destek olduk.

 Bu dönemi daha sağlıklı geçirebilmek ve korona sonrası süreçte değişen dünya düzenine uyum sağlamak için sanayi kuruluşlarına önerileriniz neler olur?

ENDER YORGANCILAR: Öncelikle, çalışanların sağlığını korumaları ve yeterli önlemleri almaları ilk önerim olacaktır. Küresel ekonomideki gelişmeleri ve COVID-19 haberlerini takip etmeleri de bir o kadar önemlidir. Özsermaye yetersizliğinin ortaya çıktığı bu süreçte, likidite yönetimini güçlendirmeleri, istikrarı koruyacak önlemler planlamaları, tedarik zincirlerini yeniden gözden geçirmeleri, devlet desteklerinden faydalanmaları, yeni pazarlarda daha atak olmaları ve son olarak vakit kaybetmeksizin dijital altyapılarını güçlendirmeleridir.