Ülkemizde Asansör Uygunluk Değerlendirme Faaliyeti

Halim Akışın/Makina Mühendisi

D Kare Gözetim Test ve Belgelendirme Tic. Ltd.Şti.

halim@dsq.com.tr

Ülkemizde asansör yönetmeliğinin zorunlu uygulamaya girdiği 15.08.2004 yılından bu yana yerli ve yabancı uygunluk değerlendirme kuruluşları tarafından gerçekleştiren modüler yaklaşım metodları sayesinde firmalar belgelendirilerek asansörlere CE işareti iliştirmektedir. 17 yılı aşkın süredir değişen yerel yasal şartlar sonrasında farklı modüllerde belgelendirme faaliyeti devam etmektedir. İlk yıllarda yerli kuruluşların bulunmaması, yabancı kuruluşların Modül H (Tam Kalite Güvencesi) konusundaki teşviki sonrası yaşanan yasal boşluklar, ilerleyen zamanda yerli uygunluk değerlendirme kuruluşlarının belgelendirme yetkisi alması ile alternatif modüllerin uygulanmasını sağladı. Ancak bu belgelendirmeler yeni problemleri ve yeni yasal düzenlemeleri de beraberinde getirmiştir. 

ASANSÖR AKSAM ÜRETİCİLERİNİN İZLEMESİ GEREKEN YOL

Asansör aksam üreticileri için 3 metod bulunmaktadır.

a) Modül B (AB Tip İnceleme) ye ilave olarak 

⁃Modül C2 (Rastgele Kontrol) veya

b)  Modül B (AB Tip İnceleme) ye ilave olarak

⁃Modül E (Ürün Kalite Güvence)

c) Modül H (Tam Kalite Güvence) 

Modül B belgelendirme sonrasında asansör aksam üreticisi iki metottan birini seçmek durumundadır. 

Ülkemizde asansör güvenlik aksamları konusunda iki modül uygulanmaktadır. Bu konuda son dönemde Bakanlığın yoğun denetimleri devam etmektedir. 

Modül H belgelendirme metodu asansör aksam üreticileri tarafından uygulanabilir olsa da tercih edilmemektedir. 

ASANSÖR MONTAJ FİRMALARININ İZLEMESİ GEREKEN YOL

Ülkemizde asansör konusunda dört modül uygulanmaktadır. 

a) Modül B (AB Tip İnceleme)’ye ilave olarak 

⁃Son muayene (her asansörün tasarım harici uygunluk değerlendirmesi)

⁃Modül E (Ürün Kalite Güvence) (yıllık gözetim ile uygunluk değerlendirilmesi)

⁃Modül D (İmalat Kalite Güvence) (yıllık gözetim ile uygunluk değerlendirilmesi)

b) Modül G (Birim Doğrulama)

Her asansörün onaylanmış kuruluş tarafından belgelendirilmesi

C) Modül H (Tam Kalite Güvence) Firmanın tasarım yapabilme yeterliliğinin olması sonrasında İmalat, montaj ve son kontrol faaliyetlerini kendi bünyesinde yaparken uygunluk değerlendirme kuruluşları tarafından yıllık gözetim ile onaylı kalite sisteminin değerlendirilmesi gerçekleştirilmektedir. 

Son dönemde yük testinin tescil öncesi ilk periyodik muayenede yapılması asansör üreticisinin Modül G ye olan ilgisini artırmıştır. Buna paralel olarak uygunsuz belgelendirme şikâyetleri sonrasında asansör üreticisi üzerinde Bakanlığın yoğun denetimleri devam etmektedir. 

ASANSÖR KAZALARINDA SEBEP-SONUÇ İLİŞKİSİ

Ufak bir parantez açmak ve son günlerde artış gösteren iş kazalarımıza dikkat çekmek gerektiğini düşünüyorum. Kazaların sebep-sonuç ilişkileri değerlendirilmeden yaşama devam etmek aynı kazaların devamını desteklemek anlamına gelir. Bu sebeple kazaların derinlemesine incelenmesi ve sektör paydaşları ile paylaşılması, sektörel iş gelişimine güvenlik alanında büyük fayda sağlayacaktır. Dilek ve beklentilerin ileriye taşınması sadece “Başımız sağ olsun!” olmamalıdır.

Sonuç olarak yasal olarak belgelendirme metotları farklılık gösterse bile düşünce yapımızda iyileştirmeyi başaramadığımız sürece yasal düzenlemeler sadece kağıt üzerinde kalacak ve okuyan okuduğuyla, okumayan yaptığıyla kalacaktır. Yasal düzenlemelerin ortak yaşam kurallarını belirlemek için olduğu ve bu kuralların toplum sağlığı açısından gerekli olduğu bilinmeli ve asla unutulmamalıdır. Toplum sağlığının etkilerinin yaşamın her alanında olduğu gibi gerek mesleki gerekse ekonomik anlamda sonuçlarını görebilmek ve değerlendirebilmek dileğiyle.